Ruda Śląska
11 dzielnic i w każdej coś atrakcyjnego!
Mimo, że Miasto Ruda Śląska w obecnych graniach administracyjnych powstała dopiero w 1959 roku, historia poszczególnych dzielnic sięga średniowiecza. Dziś Ruda Śląska obejmuje 77 km². Mimo burzliwej historii i intensywnego rozwoju przemysłu ciężkiego na tych terenach zachowało się wiele terenów zielonych. Mieszkańcy mogą wypoczywać i aktywnie spędzać czas m.in. w 8 parkach miejskich, siłowniach na wolnym powietrzu, a najmłodsi na wielu nowoczesnych placach zabaw. To nie jedyne atrakcje.
Bogate tereny zielone Ruda Śląska zawdzięcza swojemu położeniu. Miasto znajduje się między dorzeczami Wisły i Odry, przepływa tu Bytomka i Potok Bielszowicki /Kochłówka/, Potok Jamna i Potok Czarniawka, a także Rawa. Na terenie miasta znajduje się też kilka niewielkich zbiorników wodnych. Z kolei lasy obejmują 21,1 proc. powierzchni miasta, co stanowi 1640 ha, w tym ok. 30 ha lasów prywatnych i komunalnych.
Wiele z funkcjonujących do dziś obiektów powstało dziesiątki lat temu m.in. przy wielkich zakładach produkcyjnych. Po ciężkiej pracy w kopalniach i hutach rudzianie odpoczywali w parkach, na basenach, boiskach i innych obiektach, które często były dofinansowywane przez zakłady. Po zmianach ustrojowych ich utrzymanie spoczęło w całości na mieście.
Miejscem, gdzie można cudownie spędzić czas na świeżym powietrzu jest z pewnością ośrodek Przystań w Rudzie Śląskiej – Kochłowicach, ul. Księżycowa, boczna od Piłsudskiego. Po drugiej stronie ul. Piłsudskiego, na ul. Gościnnej, znajduje się ośrodek „Rybaczówka”. Jest to idealne miejsce do długich spacerów, wędkowania i wycieczek rowerowych.
Na granicy Chebzia i Świętochłowic znajduje się staw Marcin.
Park "Strzelnica" w Rudzie Śląskiej – Bielszowicach wziął swoją nazwę od nieistniejącej już strzelnicy założonej przez Związek Powstańców Śląskich w 1924 r. Po II wojnie światowej, powstał tam m.in. amfiteatr z drewnianą muszlą koncertową, zastąpioną w latach 60. murowaną, z miejscami dla dwóch tysięcy widzów. Park ma powierzchnię 11,5 ha. Wybrukowane alejki umożliwiają uprawianie kolarstwa oraz jeżdżenie na rolkach. Można również skorzystać z boiska treningowego do koszykówki i piłki nożnej, które znajdują się na miejscu dawnego basenu. W 2016 roku został również oddany do użytku pumptrack, plac zabaw oraz siłownia na wolnym powietrzu. W parku znajdziemy również pokaźne karmniki i budki lęgowe dla zwierząt. Warto dodać, że na „Strzelnicy” jest organizowanych wiele imprez plenerowych.
Park Dworski w Rudzie Śląskiej – Nowym Bytomiu, przy ul. Parkowej, założony został w 1906 r. na powierzchni około 5 ha. Do dziś zachowało się częściowo zabytkowe założenie parkowe. Drzewa mają około 70 – 90 lat, niektóre z nich to rzadkie gatunki. Ciekawostką jest głaz narzutowy o obwodzie 388 cm. Park jest ulubionym miejscem spacerów mieszkańców dzielnicy, a dzieci chętnie korzystają z placu zabaw.
Park przy ul. gen. Hallera Ruda Śląska - Nowy Bytom – w utrzymaniu tylko fragment od strony ul. Hallera.
Park im. Augustyna Kozioła Ruda Śląska – Ruda, ul. Ballestremów – Piastowska. Założony został w latach 80-tych XIX wieku z inicjatywy rodziny Ballestremów. Kiedyś w parku była kręgielnia. Stara muszla koncertowa z 1930 r. spłonęła w 1992 r., a na jej miejscu w 1995 r. wybudowano betonową. Park nosi imię Augustyna Kozioła, znakomitego dyrygenta orkiestry górniczej byłej kopalni „Wawel”. Ma powierzchnię około 2,2 ha. Info z sierpnia br. Teren, na którym ma powstać siłownia plenerowa, to dawny plac zabaw, który znajdował się przy nieistniejących już budynkach mieszkalnych. Urządzenia zostały tak dobrane, aby umożliwić ćwiczącym poprawę kondycji fizycznej, jak również koordynacji ruchowej z jednoczesną odbudową wydolności układu krążenia. Będzie można skorzystać m.in. z podciągacza, prasy nożnej, drabinki, ławeczki do brzuszków, kręciołka dla osób niepełnosprawnych, rowerka, biegacza czy twistera. Siłownia podzielona została na dwie strefy – komunikacyjną oraz ćwiczeń. 13 urządzeń rozplanowano na 300 m². Teren siłowni zostanie dodatkowo oświetlony i objęty monitoringiem miejskim.
Park im. Jana III Sobieskiego Ruda Śląska – Ruda, w utrzymaniu tylko część od strony ul. Sobieskiego. Park został założony w 2 poł. XX wieku w Rudzkiej Kuźnicy (północna część dzielnicy Ruda w Rudzie Śląskiej) i obejmuje 3 ha. Nazwany imieniem króla Jana III Sobieskiego najpewniej na pamiątkę przemarszu wojsk koronnych pod Wiedeń przez Kuźnicę. Na terenie parku znajduje się tzw. lipa Sobieskiego. Ze względu na swój wiek /230 lat!/, rozmiary i walory przyrodnicze w 2009 roku została ustanowiona pomnikiem przyrody ożywionej. Innymi pomnikami przyrody w tym parku jest grab, który ma ok. 160 lat oraz buk w wieku ok. 180 lat.
Park im. Adama Mickiewicza Ruda Śląska – Godula , u. K. Goduli – Bytomska. Park powstał pod koniec XIX wieku.
Planty Niepodległości, Ruda Śląska – Godula, powstały w 1929 roku. Warto tu zajrzeć wiosną, kiedy kwitnie jedna z najpiękniejszych w mieście magnolia. W tym roku ma się rozpocząć rewitalizacja tego miejsca. W części skwerowej placu ma być zainstalowana ławeczka z rzeźbą Karola Goduli, a w miejscu aktualnie nieczynnej fontanny powstanie instalacja roboczo nazwana „godulskim światowidem”. Zostaną odtworzone historyczne alejki, zainstalowane oświetlenie i monitoring. Powstanie również nowy budynek, w którym będzie kawiarenka.
Park Młodzieży Ruda Śląska – Orzegów, przy ul. Podlas – Bytomskiej. Znajdziemy tu ławki, elementy drobnej architektury, oczko wodne z ozdobnym mostkiem
Park Paweł Ruda Śląska – Chebzie, ul. Pawła – Karola Goduli
Kochłowickie Planty, ul. Dworcowa – znajduje się tutaj kolejny pomnik przyrody – buk pospolity. Jego wiek ocenia się na ponad 130 lat.
A gdzie znajdują się miejsca jeszcze nie odkryte, które warto odwiedzić? To Machnik i Franielowe w Orzegowie, Pańskie Pola w Goduli, dolina Jamny w Kłodnicy, czy nieomal zapomniany park Pawła w Chebziu. Z kolei na zrekultywowanej hałdzie przy ul. Niedurnego na Nowym Bytomiu ma powstać zielona ścieżka dydaktyczna.
Pumptracki:
• W parku „Strzelnica” w Rudzie Śląskiej - Bielszowicach
• przy Szkole Podstawowej nr 15 w Rudzie Śląskiej - Halembie
• przy Szkole Podstawowej nr 2 w Rudzie Śląskiej – Bykowinie
• przy szkole Podstawowej nr 3 w Rudzie Śląskiej - Rudzie
Baseny:
Osoby, które lubią aktywnie spędzać czas, mogą korzystać z basenów. W Rudzie Śląskiej – Nowym Bytomiu, ul. Ratowników 2, funkcjonuje basen odkryty. Kąpielisko ma brodzik dla dzieci, basen rekreacyjny z masażami wodnymi oraz 25-metrowy basen pływacki. Obiekt jest również wyposażony w platformę z leżakami, plac zabaw oraz punkt gastronomiczny.
Największym basenem krytym jest Aquadrom w Rudzie Śląskiej – Halembie, ul. Kłodnicka 25. W obiekcie tym można ze strefy rekreacji i sportu oraz z saunarium. Funkcjonuje tam również dobrze wyposażony klub fitness.
Baseny kryte są również do dyspozycji w
• Kochłowicach , ul. Oświęcimska 90,
• Nowym Bytomiu, ul. Pokoju 13,
• Rudzie przy ul. Chryzantem 10.
Warto odwiedzić grodzisko kochłowickie, które powstało pod koniec XIII wieku. Znajduje się ono w przy ul. Barbary i Wireckiej, na granicy dzielnic Kochłowice i Bykowina.
Grodzisko to średniowieczny gródek stożkowy nad rzeką Kochłówką. Obecnie zachowana jest topografia terenu: fosa, stożek właściwy oraz podgrodzie. Badania archeologiczne wykazały, że w miejscu tym istniała wieża, palisada oraz drewniany most przerzucony przez fosę. Grodzisko najprawdopodobniej było własnością książąt bytomskich, do których należały tereny wokół dzisiejszych Kochłowic. Niestety pełna identyfikacja pierwotnej funkcji gródka jest utrudniona z powodu braku źródeł pisanych. Od 2013 roku na terenie zabytku przeprowadzane były 3-letnie badania archeologiczne mające na celu zweryfikowanie wiedzy na temat gródka. Obiekt ten jest najstarszym zabytkiem Rudy Śląskiej.
Schron bojowy nr 75 w Kochłowicach Grupy Bojowej Kłodnica-Kochłowice z 1937 roku – ul. Pomorska. Jest to element dawnej linii umocnień Obszaru Warownego Śląsk. Jest wyposażony w pancerną kopułę obserwacyjno–bojową. Jego uzbrojenie stanowiły 3 ckmy i 2-3 rkmy. Schron został gruntownie wyremontowany przez grupę miejscowych pasjonatów.
Kolonia robotnicza Ficinus – ul. Kubiny. Jest to zespół szesnastu piętrowych domów robotniczych z 1867 r. zbudowanych dla pracowników kopalni węgla kamiennego „Gottessegen” („Błogosławieństwo Boże”). Jest to jedno z najstarszych osiedli tego typu na Górnym Śląsku. Domki są murowane, wybudowane z piaskowca. Kolonia w 2006 r. znalazła się na Szlaku Zabytków Techniki wiodącym po najciekawszych obiektach zabytkowych związanych z przemysłem województwa śląskiego.
http://www.zabytkitechniki.pl/Poi/Pokaz/1723
O innych zabytkach znajdujących się w mieście można przeczytać na stronie Miejskiego Konserwatora Zabytków w Rudzie Śląskiej: http://www.mkzruda.pl/index.htm i http://www.wirtualnaruda.pl/GEZ.htm
Muzeum Miejskie im. Maksymiliana Chroboka, ul. Wolności
Placówka działa od 1990 roku. Można tu obejrzeć śląskie izby, dawne przedmioty codziennego użytku czy stroje regionalne. Znajduje się tu bogata kolekcja obrazów, grafik i rzeźb, a także sztandarów i proporców.
http://muzeum.rsl.pl/index.html
Muzeum PRL-u, Ruda Śląska – Bielszowice, ul. Zajęcza 42. Jest to placówka, która powstała w 2010 roku na miejscu dawnego folwarku Dwój Nowa Ruda, który należał do rodziny von Ballestrem. Przez lata popadał w ruinę, ale został odbudowany przez Fundację Minionej Epoki, która prowadzi placówkę. Jest to idealne miejsce, by pokazać dzieciom i młodzieży jak żyło się w „Perelu” . Można odwiedzić kapsułę czasu, Izbę Pamięci Narodowej czy park pomników. Zwiedzający mogą również podziwiać kolekcję zabytkowych samochodów i motocykli. W Muzeum odbywa się wiele imprez. Warto wspomnieć, że właśnie tutaj odbył się wojewódzki finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy 2017. Placówka jest otwarta sezonowo, od 29 kwietnia do 30 września, od środy do niedzieli w godzinach 10.00 do 18.00.
http://www.muzeumprl-u.pl/index.php?id=11
Ruda Śląska przywróci do naturalnego stanu 5 hektarów cennego przyrodniczo obszaru znajdującego się pomiędzy ul. Bujoczka a ul. Kościelną. Oprócz uporządkowania terenu, nasadzeń nowych roślin oraz budowy budek lęgowych dla ptaków i owadów powstanie także nowa infrastruktura dla mieszkańców. Wybudowana zostanie ścieżka edukacyjna, ścieżka pieszo – rowerowa, pojawią się ławki oraz utworzony zostanie plac zabaw. Władze miasta pozyskały właśnie na realizację tego zadania blisko 1 mln zł unijnego dofinansowania.
Prowadzona rewitalizacja przestrzeni miejskich obejmuje nie tylko budynki, czy infrastrukturę komunalną, ale także tereny zielone. Jak ważna jest zieleń w mieście pokazują najnowsze badania psychologów i specjalistów od urbanistyki. Otóż okazuje się, że ludzie mieszkający w pobliżu terenów zielonych są szczęśliwsi, bardziej życzliwi i skłonni do pomocy. Lepiej też znają swoich sąsiadów. Teren objęty projektem stanowi w głównej mierze dolina znajdująca się pomiędzy ul. Bujoczka, a Kościelną w dzielnicy Ruda, przez którą przepływa tzw. Rów Rudzki II. Znajdują się tu także dwa niewielkie, płytkie stawy. Dolina Rowu Rudzkiego odznacza się dużymi walorami krajobrazowymi, charakteryzuje się też dużą różnorodnością zwierząt, szczególnie płazów i ptaków. Występuje tu także 5 gatunków roślin objętych ochroną częściową w Polsce – w tym konwalia majowa i bluszcz pospolity - oraz dwa gatunki zagrożone w skali regionu górnośląskiego - rzeżucha gorzka i jeżogłówka pojedyncza. Ponadto znajdują się tutaj dwa pomniki przyrody – 150-letni grab oraz 200-letni dąb.
W pierwszej kolejności uporządkowany zostanie teren poprzez uprzątnięcie śmieci oraz wycinkę roślin inwazyjnych. Następnie nasadzane będą nowe drzewa, krzewy i byliny. Wykonane zostaną łąki parkowe oraz zainstalowane zostaną budki lęgowe dla ptaków i owadów. Wybudowana zostanie pieszo - rowerowa ścieżka prowadząca od ul. Bujoczka do ul. Porębskiej oraz schody terenowe prowadzące od strony ulicy Kościelnej/Porębskiej. Ponadto w rejonie ul. Bujoczka wykonany zostanie plac zabaw dla dzieci, nie zabraknie też drobnej architektury - ławek, koszy na śmieci, stolików do gry.
Niezwykle istotnym w skali całego przedsięwzięcia będzie jego edukacyjny wymiar. Na obszarze objętym inwestycją zostanie wytyczona ścieżka edukacyjna, przy której zainstalowane zostaną tablice edukacyjne. Cała inwestycja kosztować ma ponad 1,3 mln zł, z czego unijne dofinansowanie ma wynieść blisko 950 tys. zł. Pierwsze prace przy realizacji inwestycji powinny się rozpocząć jeszcze w tym roku, a zakończyć do jesieni 2018 roku.
Przypomnijmy, że władze Rudy Śląskiej w tym roku rozpoczną realizacje innego projektu związanego z rewitalizacją terenów zielonych. Chodzi o tzw. Trakt Rudzki, czyli ścieżkę pieszo - rowerową, łączącą Wirek z Nowym Bytomiem. W ramach projektu zrewitalizowanych zostanie
7 dużych obszarów zielonych, w tym kilka parków o łącznej powierzchni 35 ha. Powstanie tam m.in. industrialny park rekreacji, inhalatorium, czy ogród sensoryczny. Miasto na ten cel pozyskało ponad 6 mln zł ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.
Inwestycja ta z kolei będzie się uzupełniać z rewitalizacją hałdy w ramach programu LUMAT. Polegać będzie ona na rewitalizacji hałdy przy ul. 1 Maja, gdzie ma powstać punkt widokowy, ścieżki spacerowe, plac zabaw i tor saneczkowy, a do tego nasadzenia roślin, które nie pozwolą na przedostanie metali ciężkich poza glebę. Prace w zakresie tego zadania również rozpoczną się w tym roku.